Chỉ số ngành là một công cụ để nhà đầu tư có thể dự đoán xu hướng thị trường, có cái nhìn rõ ràng hơn về từng ngành. Để tìm hiểu vai trò và tính hữu dụng của bộ chỉ số PVN-Index, Petrotimes đã có cuộc trao đổi với TS. Nguyễn Sơn, Chủ tịch HĐQT Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam. 

PV: Xin ông cho biết lịch sử hình thành của thị trường chứng khoán (TTCK) và sự ra đời của chỉ số chứng khoán, chỉ số chứng khoán ngành?

TS. Nguyễn Sơn: Năm 1531, mô hình giao dịch chứng khoán đầu tiên xuất hiện tại Antwerp, Bỉ. Năm 1773, Sở giao dịch chứng khoán London được thành lập. Đến năm 1793, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch New York (NYSE) mở cửa. Và lần đầu tiên trong lịch sử, chỉ số đại diện ngành công nghiệp - Chỉ số Trung bình vận tải Dow Jones (Dow Jones Transportation Average index) được Charles Dow tạo ra năm 1884 bao gồm 11 doanh nghiệp (DN) (9 DN đường sắt và 2 DN công nghiệp). Chỉ số chứng khoán ngành đầu tiên phản ánh tình hình sức khỏe ngành cũng như phản ánh sức khỏe nền kinh tế Mỹ.

 Về bản chất chỉ số chứng khoán hay chỉ số TTCK là một giá trị thống kê phản ánh tình hình thị trường cổ phiếu. Chỉ số chứng khoán được tổng hợp từ danh mục các cổ phiếu theo phương pháp tính nhất định và phụ thuộc vào từng thị trường riêng. Chỉ số được sử dụng bởi nhà phân tích và nghiên cứu tài chính, nhà quản lý nguồn quỹ đầu tư, nhà bán lẻ hoặc đầu tư chuyên nghiệp, người sử dụng các sản phẩm chứng khoán phái sinh,…

TS. Nguyễn Sơn

PV: Ông đánh giá thế nào về vai trò và ý nghĩa của chỉ số ngành và chỉ số ngành dầu khí PVN-Index?

TS. Nguyễn Sơn: Chỉ số ngành là một chỉ số thống kê phản ánh tình hình thị trường cổ phiếu của các doanh nghiệp cùng ngành, như chỉ số PVN-Index phản ánh tình hình diễn biến của nhóm cổ phiếu các doanh nghiệp dầu khí.

Chỉ số ngành có ý nghĩa rất lớn đối với các nhà đầu tư. Các chỉ số ngành cung cấp cho nhà đầu tư một cái nhìn lịch sử về kết quả hoạt động chung của các ngành trên thị TTCK, qua đó giúp cho nhà đầu tư hiểu sâu sắc hơn về thị trường, để từ đó sẽ có quyết định đầu tư hợp lý hơn, hạn chế rủi ro, đa dạng hóa danh mục so với việc lựa chọn cổ phiếu riêng lẻ.

Chỉ số ngành cũng là thước đo để nhà đầu tư có thể sử dụng so sánh và phân tích hiệu suất đầu tư danh mục của mình so với thị trường. Những nhà đầu tư chuyên nghiệp có thể sử dụng chỉ số ngành để biết được nhà quản lý sử dụng tiền của mình đầu tư hiệu quả như thế nào.

Chỉ số ngành còn là một công cụ để nhà đầu tư có thể dự đoán xu hướng thị trường, có thể đem đến cho các nhà đầu tư cái nhìn rõ ràng hơn về từng ngành: hiện đang đắt hay rẻ, đang hấp dẫn hay rủi ro… Do đó, chỉ số ngành được sử dụng rộng rãi trên các thị trường chứng khoán trên toàn cầu.

Chỉ số ngành dầu khí PVN-Index là chỉ số thống kê phản ánh tình hình diễn biến cổ phiếu của các DN ngành dầu khí. Kể từ năm 2012 đến nay, chỉ số PVN-Index phản ánh khá sát tình hình diễn biến của nhóm cổ phiếu các doanh nghiệp dầu khí.

Chỉ số ngành PVN-Index có ý nghĩa rất lớn đối với các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức. Các chỉ số ngành cung cấp cho nhà đầu tư một cái tổng quan về kết quả hoạt động chung của ngành trên TTCK, từ đó giúp các nhà đầu tư sẽ có quyết định đầu tư hợp lý hơn, hạn chế rủi ro, đa dạng hóa danh mục so với việc lựa chọn cổ phiếu riêng lẻ.

Và đặc biệt hơn cả, qua thông qua bộ chỉ số PVN- Index, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và các doanh nghiệp dầu khí thành viên có thể nâng cao hiệu hình ảnh thương hiệu cũng như là kết nối với các nhà đầu tư thông qua các hoạt động truyền thông, hoạt động quan hệ cổ đông và các chương trình hội thảo, đi thăm DN định kỳ hàng năm.

Tôi đánh giá rất cao chương trình Hành trình năng lượng mà Công ty CP Chứng khoán Dầu khí (PSI) tổ chức hàng năm. Đây là một hoạt động kết nối giữa PVN, các doanh nghiệp thành viên, các công ty chứng khoán, quỹ đầu tư và các chuyên gia, và là hoạt động rất tốt cho các doanh nghiệp và các nhà đầu tư, cần được nhân rộng.

PV: Xin ông cho biết sự cần thiết phải phổ biến và quảng bá sâu rộng chỉ số ngành tại Việt Nam, cũng như tầm quan trọng của bộ chỉ số PVN – Index?

TS. Nguyễn Sơn: Tại Việt Nam, từ năm 2016, Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM (HOSE) đã cho ra đời bộ chỉ số VNAllShare Sector Index bao gồm 10 chỉ số ngành: chỉ số ngành hàng tiêu dùng (VNCOND) và VNCONS), chỉ số ngành năng lượng (VNENE), ngành tài chính (VNFIN), ngành y tế (VNHEAL), ngành công nghiệp (VNIND), ngành công nghệ thông tin (VNIT), ngành vật liệu (VNMAT), ngành bất động sản (VNREAL) và ngành tiện ích (VNUTI). Bộ chỉ số này phân ngành cho tất cả các doanh nghiệp đã thực hiện niêm yết tại HOSE.

Bên cạnh bộ chỉ số PVN-Index, PVN còn đưa ra bộ chỉ số ngành PVN-Sectors từ năm 2012 bao gồm các ngành dầu khí (PVN Oil & Gas), ngành vật liệu cơ bản (PVN Basic Material), ngành công nghiệp (PVN Industrial), ngành dịch vụ tiêu dùng (PVN Consumer services), ngành tiện ích (PVN Utility) và ngành dịch vụ tài chính (PVN Financials). Bộ chỉ số này phân chia các doanh nghiệp trực thuộc PVN niêm yết tại HOSE, HNX và UpCom theo từng ngành mà doanh nghiệp này hoạt động. Đây có thể coi là bộ chỉ số ngành của Việt Nam quan trọng nhất từ trước đến nay và là tài sản của PVN.

Từ bộ chỉ số ngành, Uỷ ban chứng khoán và các sở siao dịch chứng khoán có thể dựa trên bộ chỉ số cơ sở để phát triển các sản phẩm chứng khoán phái sinh. Rõ ràng chỉ số chứng khoán ngành dầu khí không chỉ là tham chiếu đánh giá và phân tích thị trường ở khía cạnh ngành nghề mà còn là công cụ xây dựng các sản phẩm đầu tư phái sinh trong tương lai.

PV: Xin cảm ơn ông!